Vào năm 2017, ICO đang là một xu hướng mới của thị trường và cũng chính là nhân tố quan trọng giúp Bitcoin nói riêng cùng với thị trường tiền điện tử nói chung chạm đến những cột mốc kỉ lục (BTC~20000$). Cũng tại thời điểm này, Tezos (XTZ) là một trong những đồng tiền điện tử thành công nhất khi thu về hơn 230 triệu USD qua hình thức gọi vốn ICO.
Vậy đến bây giờ đồng coin này đang phát triển ra sao? Có còn phát triển mạnh mẽ như thời điểm 3 năm trước hay chỉ là “cái bóng” của quá khứ?
Ở bài viết này, Kienthuctrade.net sẽ chia sẻ cho bạn những kiến thức tổng quan nhất về Tezos (XTZ) coin cũng như tiềm năng phát triển của nó trong tương lai để bạn đưa ra những quyết định đầu tư đúng đắn nhất. Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Tezos là gì?
Tezos là một nền tảng Blockchain giống như Ethereum, được tạo ra với mục đích chính là mở rộng chức năng của blockchain bitcoin bằng các smart contrat (hợp đồng thông minh).
Điểm khác biệt giữa Tezos và Ethereum đó là Tezos tập trung vào việc xây dựng nền tảng blockchain có khả năng tự điều chỉnh, cập nhật hay cải tiến hệ thống, kể cả ở mức độ giao thức một cách nhanh chóng thông qua sự đồng thuận của cộng đồng với ít sự gián đoạn của mạng lưới nhất có thể, và không cần phải thực hiện hard fork như các nền tảng blockchain khác.
Một trong những ưu điểm của blockchain Tezos là nó dựa trên một thuật toán tốn ít điện. Thuật toán này không cần nhiều tính toán chuyên sâu và tiêu thụ ít năng lượng hơn trong khi vẫn sử dụng thuật toán đồng thuận chứng minh đáng tin cậy proof-of-state.
Blockchain của Tezos hỗ trợ các hợp đồng thông minh (smart contracts) và cung cấp một nền tảng cho phép người khác xây dựng các ứng dụng phân tán (Dapps) trên Blockchain của nó.
Mục tiêu cuối cùng của Tezos là xây dựng một nền tảng blockchain hoạt động tốt hơn blockchain của bitcoin và Ethereum. Hiện tại, chưa có một nền tảng blockchain nào có cơ chế on-chain để thưởng cho sự phát triển. Và Tezos muốn trở thành blockchain đầu tiên sở hữu cơ chế đó bằng cách cung cấp cho người dùng các ưu đãi tài chính để duy trì sự đồng thuận trên sổ cái của họ.
Tezos coin, ký hiệu là XTZ coin là đồng coin chính được sử dụng để thanh toán các dịch vụ trong hệ thống blockchain của Tezos.
Xem thêm: Bitcoin là gì? Tổng hợp kiến thức cần biết khi đầu tư Bitcoin
Tính năng của Tezos
Tezos có nhiều tính năng tương tự như các blockchain khác. Đó là một hệ thống dựa trên mã hóa, được bảo mật cao, phi tập trung, và không thể bị hack. Một số tính năng khiến Tezos trở nên độc đáo hơn so với các blockchain khác bao gồm:
- Phân quyền, tự động nâng cấp: Tất cả các phần mềm hiện tại đang được sử dụng trên thế giới đều có thể nâng cấp dễ dàng và tự động, nhưng đối với blockchain thì việc nâng cấp là rất khó và tốn nhiều công sức. Những đối với Tezos lại khác, chúng cho phép phân quyền quy trình nâng cấp và cho phép tự động nâng cấp. Đây là điểm mạnh đáng chú ý của nền tảng này.
- Nâng cấp mà không cần hard fork: Quá trình nâng cấp của Tezos có thể được thực hiện mà không đòi hỏi phải giao quyền cho một nhóm phát triển riêng để tránh những quyết định mang tính chủ quan.
Vấn đề mà Tezos (XTZ) đặt ra để giải quyết?
Có hai vấn đề chính được Tezos đặt ra đối với nhiều Blockchain nền tảng hiện tại:
Cộng đồng bị chia rẽ khi Hardfork
Mình sẽ lấy ví dụ gần đây là việc Hardfork của Bitcoin Cash thành Bitcoin SV và Bitcoin ABC.
Một bên ủng hộ Bitcoin Cash nên tích hợp thêm chức năng hợp đồng thông minh. Bên còn lại giữ ý kiến rằng Bitcoin Cash chỉ nên là một Cryptocurrency cho việc thanh toán – Follow Satoshi Vision.
Không bàn đến việc đúng sai, nên hay không nên ở trường hợp này. Điều chắc chắn xảy ra là sự kiện làm cho cộng đồng của Bitcoin Cash bị chia rẽ thành hai phe, bên ủng hộ Bitcoin ABC và Bitcoin SV.
Nhìn ra xa hơn, Bitcoin Cash cũng là một Fork từ Bitcoin. Anh em có thể tìm hiểu thêm các sự kiện Hardfork lớn của Bitcoin, Ethereum và các dự án lớn khác bằng cách đơn giản là search Google.
Chi phí duy trì an ninh mạng quá lớn
Việc anh em đào BTC bằng các máy đào cũng đồng nghĩa với việc anh em đang góp sức giữ cho mạng lưới Bitcoin an toàn.
Càng có nhiều người tham gia đào, mạng lưới Bitcoin càng vững chắc, càng khó để tấn công hơn. Hiện nay, có thể nói Bitcoin là một trong những mạng lưới an toàn nhất thế giới.
Nhưng chi phí bỏ ra cho quá trình này cũng không phải số nhỏ, tiền máy đào, tiền tiện…chưa tính đến các vấn đề khác như lượng CO2 thải ra từ quá trình này.
Theo Cambridge Judge Business School, điện năng mà mạng lưới Bitcoin tiêu thụ lớn hơn cả nước Thụy Sĩ. Con số này rơi vào 60.57 TWh mỗi năm.
Tezos hoạt động như thế nào?
Nền tảng blockhchain Tezos sử dụng giao thức có tên Seed Protocol để hoạt động, một dạng thuật toán Proof-of-Stake, vì thế, khi tham gia mạng lưới của Tezos sẽ cần có Coin để xác nhận các block. Cách thức hoạt động của Tezos không khác gì so với các nền tảng Blockchain khác. Dưới đây là cách hoạt động của Tezos:
Ban đầu, Seed Protool sẽ chọn ra các baker (giống như ứng cử viên) tham gia vào quá trình xác nhận khối, sau đó mỗi baker sẽ hình thành mối quan hệ khế ước (Bond) và phần thưởng (reward) với mạng lưới. Để tạo lập khế ước, được quyền tham gia xác nhận khối và nhận thưởng thì baker phải cọc một số lượng coin nhất định của mình vào mạng lưới.
Mỗi đợt (cycle) xác nhận sẽ có thể kéo dài tới 2048 khối, sau đó mạng lưới sẽ kết thúc khế ước và trả coin lại cho baker, và tiếp tục chọn ra nhóm tiếp theo dựa vào số lượng cọc mà các baker đưa ra và cứ thế kéo dài blockchain.
Với nguyên tắc này để đảm bảo rằng mỗi baker sẽ trung thực, vì phải cạnh tranh tiền cọc để có quyền xác nhận khối mà thời gian hoạt động chỉ trong 1 cycle. Sau khi xác nhận khối xong, các baker có thể sẽ nhận được phần thưởng nhất định cho việc đó.
Khả năng mở rộng của Tezos
Khả năng mở rộng là một trong những vấn đề lớn nhất của lĩnh vực Blockchain. Hiểu được điều đó, Tezos đã đưa ra cách tiếp cận để có thể đảm bảo khả năng mở rộng lâu dài của nền tảng này, đó là sử dụng các khái niệm bằng chứng không có kiến thức, một cơ chế được phổ biến bởi dự án Zcash.
Khái niệm bằng chứng không có kiến thức được sử dụng để thực hiện hợp đồng thông minh và tách biệt việc thực thi thực tế của một hợp đồng thông minh và xác minh của nó bằng các nút đồng thuận. Điều này làm giảm đáng kể khối lượng công việc của các nút đồng thuận mà chỉ xác minh bằng chứng của một hợp đồng thông minh nhưng không cần phải thực hiện toàn bộ hợp đồng thông minh.
Bên cạnh việc giảm tải công việc, phương pháp này cũng có thể làm giảm đáng kể chi phí giao dịch mạng và cho phép các hợp đồng thông minh phức tạp chạy hiệu quả hơn.
Đội ngũ phát triển của dự án Tezos
Dự án Tezos được thành lập bởi cặp đôi Kathleen và Arthur Breitman, được giám sát bởi Tezos Foundation – một quỹ đầu tư được thành lập sau khi ICO, có trụ sở ở Thụy Sĩ. Quỹ Tezos có nhiệm vụ quản lý các ICO và triển khai các quỹ này nhằm phát triển dự án. Nhóm phát triển dự án Tezos tập hợp những chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ. Sơ lược về hai nhà sáng lập của Tezos:
- Arthur Breitman: Arthur hiện là CTO tại Dynamic Ledger Solutions và dẫn đầu một nhóm các nhà khoa học và lập trình viên máy tính xây dựng Tezos. Ông có nền tảng về toán học, khoa học máy tính và kinh tế học. Năm 18 tuổi, ông đoạt huy chương đồng cho Pháp tại Olympic Quốc tế về Tin học. Ông tiếp tục lấy bằng về toán học ứng dụng và khoa học máy tính tại École Polytechnique, một trong những trường đại học hàng đầu của Pháp.
- Kathleen: Cô làm việc với tư cách là Quản lý liên kết tại Bridgewater và một chiến lược liên kết tại Accenture và R3, một công ty phần mềm blockchain của doanh nghiệp. Kathleen hiện là Giám đốc điều hành của Dynamic Ledger Solutions và dẫn đầu hoạt động của công ty.
Nhóm phát triển dự án chủ yếu nằm tại Paris, Pháp. Phần lớn họ đều có bằng tiến sĩ về Khoa học máy tính và là chuyên gia ngôn ngữ lập trình. Ngoài ra còn có đội ngũ tư vấn dự án Tezos gồm Zooko Wilcox – nhà khoa học máy tính và là đội trưởng dự án ZCash, Emin Gün Sirer – Phó Giáo sư đại học Cornell, Andrew Miller – kỹ sư máy tính và là Trợ lý giáo sư tại đại học Illinois tại Ubarna.
XTZ coin – XTZ là gì? Vai trò của XTZ trong Tezos là gì?
Token gốc của Blockchain Tezos là XTZ coin. XTZ được sử dụng làm kho lưu trữ giá trị của nền tảng, để thanh toán phí giao dịch mạng và cho các hợp đồng thông minh.
Vì chuỗi khối Tezos sử dụng bằng chứng cổ phần cho cơ chế đồng thuận, XTZ coin cũng được sử dụng để quản trị nền tảng. Trong đó, mỗi XTZ coin sẽ đại diện cho một phiếu bầu. Các phiếu bầu này được bỏ cho các đại biểu, sau đó các đại biểu sẽ sử dụng chúng để bỏ phiếu phê duyệt hoặc từ chối các đề xuất cải tiến nâng cấp.
Việc xác thực các giao dịch trong mạng lưới của Tezos được gọi là “Baking” – “Nướng” cũng tương tự như “Mining” – “Đào” trong Bitcoin hay Ethereum, chỉ trên một bằng chứng về cơ sở cổ phần. Để Baking, các nhà đầu phải xác nhận giao dịch trên Blockchain và phần thưởng được nhận sẽ là XTZ coin.
XTZ coin được phân bổ như thế nào?
Đánh giá dự án Tezos
Dự án Tezos có nhiều tính năng giống với một số Blockchain khác, tuy nhiên Tezos vẫn có một số điểm khác biệt và trở nên đặc biệt hơn so với một số dự án khác:
- Phân quyền và tự động cải tiến, nâng cấp: Hiện nay, vẫn chưa có Blockchain nào tự động cải tiến như của Tezos.
- Không cần Hardfork vẫn có thể nâng cấp được: Việc nâng cấp, cải tiến được quyết định bởi sự đồng thuận của các Stakeholder theo quy định của hệ thống.
- Tiết kiệm năng lượng điện
- So với những đồng coin hiện nay, Tezos cũng sở hữu những tính năng ưu việt của Blockchain là phân quyền, bảo mật cao và gần như không thể nào bị hack.
Thông tin cơ bản của XTZ coin
Ticker: XTZ
Blockchain: Tezos
Block time: 1 m 3 s
Tổng cung: 805,249,970 XTZ
Lượng cung ước tính: 711,153,262 XTZ
Vốn hóa: 603,067,962 USD
Token Allocation XTZ
Token sale XTZ
Public sale (ICO):
- Start Date: 28/06/2017.
- End Date: 13/07/2017.
- Token Price: 0.47 $
- Thanh toán bằng: BTC, ETH
- Tổng vốn gọi được: 361,122 ETH + 65,681 BTC
- Tổng Token bán được trong ICO: 607,489,041 XTZ
Distribution Plan XTZ
Dự án Tezos (XTZ) có gì nổi bật?
Trong phần này mình sẽ trình bày một vài điểm nổi bật của Tezos:
Self-Amendment and On-Chain Governance
Mình sẽ lấy ví dụ: A muốn hạ số lượng XTZ cần khóa từ 10,000 XTZ xuống 8,000 XTZ để có thể bắt đầu Staking và nhận Reward từ việc xác nhận khối.
Dự án ABC cần Hardfork để thực hiện cải tiến này. Trong trường hợp tất cả cộng đồng đều ủng hộ việc này thì họ chỉ cần cập nhập bản Update bản vá mới là cả cộng đồng sẽ chuyển qua một nhánh mới.
Nếu xảy ra việc không thống nhất ý kiến, một nhóm người không đồng ý việc giảm Token cần khóa từ 10,000 xuống 8,000 họ sẽ không cập nhập bản vá và tiếp tục chạy trên nhánh cũ. Thế là cộng đồng của Project ABC bị tách ra.
Trường hợp tương tự là Hardfork của Ethereum và Ethereum Classic.
Ở dự án Tezos, A tạo đề xuất Athena. Với một ít sửa đổi ở cấp độ giao thức và A yêu cầu một số XTZ cho việc A bỏ công sức ra Code cho Tezos. Số XTZ này nhằm đảm bảo cho các Developers có động lực để đóng góp cho hệ sinh thái.
Ở giai đoạn đoạn này, các Owner XTZ có thể dùng XTZ của mình để vote. Nếu quá trình này kết thúc với việc đề xuất Athena đạt được đa số vote ủng hộ thì đề xuất Athena sẽ chuyển qua giai đoạn thử nghiệm.
Một chuỗi thử nghiệm sẽ thử chạy đề xuất này và cộng đồng có thể góp ý cải thiện nó. Nếu Athena hoàn thiện nó sẽ được update thành mạng chính mà không cần phải thực hiện Hardfork.
Liquid Proof of Stake (LPoS)
Cơ bản LPoS là một biến thể của DPoS nhưng khác một điểm quan trọng là:
Anh em có thể ủy quyền Vote của mình cho người mà anh em tin tưởng.
Vì vậy, để trở thành người có quyền lực trong mạng lưới, anh em không nhất thiết phải bỏ vài chục triệu đô la mua XTZ mà chỉ cần giành được sự tin tưởng của cộng đồng Tezos.
XTZ được dùng làm gì trong hệ sinh thái Tezos?
Trong hệ sinh thái của Tezos ở thời điểm hiện tại, XTZ được dùng chủ yếu để:
- Transaction Fee.
- Làm phần thưởng khối cho Baker.
- Onchain Governance: bằng việc Vote các đề xuất để chọn ra ra đề xuất được đồng ý bởi số đông.
- Được Tezos Foundation dùng để xây dựng và phát triển hệ sinh thái của Tezos.
Một số tính năng sẽ có khi hệ sinh thái Wanchain được chấp nhận rộng rãi như Ethereum:
- XTZ được dùng để là xây dựng Dapps trên Tezos.
- Gọi vốn bằng XTZ trên nền tảng Tezos.
Tỷ giá của Tezos hiện tại
Mua bán, giao dịch Tezos (XTZ) ở đâu?
Bạn có thể mua bán, giao dịch Tezos coin (XTZ) ở các sàn giao dịch như: UEX, BitMax HitBTC, Kraken, Gate.io, Bitfinex, Gatecoin và RightBTC.
Tại Việt Nam cũng có một vài chợ mua bán coin hỗ trợ mua XTZ coin bằng VNĐ, nhưng mình nghĩ bạn nên cân nhắc kỹ, vì độ uy tín cũng như giá cả. Mình thường giao dịch những đồng coin như thế này trên các sàn quốc tế sẽ an toàn hơn.
Lưu trữ Tezos ở ví nào?
Hiện tại đội ngũ phát triển dự án Tezos chưa phát hành ví (wallet) chính thức cho đồng Tezos. Tuy nhiên, bạn có thể tạo ví Tezos coin trên một số nền tảng ví của bên thứ ba. Các bạn có thể trữ Tezos tại các ví lạnh như Ledger Nano S, Trezor, v..v… Đây là những ví được dùng phổ biến để trữ coin, đảm bảo tài sản của bạn không bị xâm nhập hoặc đánh cắp.
Ngoài ra bạn có thể lưu trữ nó trên ví tại các sàn giao dịch nếu thường xuyên giao dịch hay trading. Tuy nhiên, nếu đầu tư lâu dài thì hãy chọn các ví lạnh ở trên nhé.
Tương lai của Tezos XTZ
Ngắn hạn:
Việc khóa XTZ để Banking và nhận Reward là XTZ làm cho nguồn cung lưu thông trên thị trường của Tezos giảm và nhu cầu mua sẽ tăng khi có người cần mua XTZ để Banking kiếm XTZ.
Anh em cũng cần xem đến nhu cầu bán XTZ khi họ đạt được phần thưởng từ hoạt động Banking.
Trên thực tế 78% tổng số cung XTZ đang được khóa để Banking và tổng số XTZ được tạo ra từ hoạt động Banking rơi vào khoảng 40 triệu XTZ/mỗi năm.
Dài Hạn:
Với việc số lượng phần thưởng khối gần như cố định và số lượng Banker ngày càng tăng lên thì phần thưởng cho mỗi người sẽ càng ít đi.
Đến lúc mà người tham gia nhận ra lợi nhuận thu được từ hoạt động Banking không còn quá hấp dẫn so với chi phí họ bỏ ra thì lúc đó tương lai của Tezos phụ thuộc nhiều vào số lượng và chất lượng của các dự án, Dapps được xây dựng và chạy trên nền tảng Tezos.
Hơn nữa ngoài chức năng Utility trong hệ sinh thái Tezos, XTZ còn được dùng cho một chức năng quan trọng không kém đó là quản trị mạng.
Khi mà Tezos có “giá trị” hơn, giống như Ethereum bây giờ thì chắc khả năng này mới có đất diễn. Khi đó, anh em nắm trong tay XTZ không còn chỉ đơn thuần là một Utility Token mà nó còn đại diện một phần quyền lực trong mạng.
Baking đồng XTZ có rủi ro không?
Như mình đã nói trong những bài trước, đầu tư tài chính thì chắc sẽ phải có rủi ro, chỉ là ít hay nhiều mà thôi. Nhưng theo mình thì rủi ro đáng quan ngại nhất chính là rủi ro XTZ coin sẽ giảm giá trong tương lai. Điều này sẽ dẫn đến hậu quả là lượng gốc mà mình bỏ vào để Baking sẽ giảm giá và phần thưởng nhận được cũng giảm. Bạn mất cả chì lẫn chài và mất cả thời gian.
Mình cũng lưu ý một rủi ro khác là có một số dịch vụ nhận Baking và lợi dụng để lấy cắp XTZ của bạn.
Lời kết
Trên đây là các thông tin chi tiết nhất về đồng tiền mã hóa Tezos, hy vọng qua bài viết sẽ giúp bạn có được thêm kiến thức về Tezos để đưa ra những quyết địng đầu tư đúng đắn và hiệu quả nhất.
Đừng quên truy cập chuyên mục “coin” của Kienthuctrade.net để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích về thị trường tiền điện tử nhé!
Chúc bạn thành công!
Mời các bạn xem thêm bài viết cùng chủ đề: