Bạn mới bước chân vào thị trường chứng khoán ? Bạn chưa biết có mấy loại chứng khoán ? Bạn chưa biết các cách đầu tư chứng khoán hiệu quả nhất mà các nhà đầu tư thành công đang sử dụng ? Vậy thì bài viết dưới đây sẽ giải đáp cho bạn tất cả các câu hỏi trên, cũng như bổ sung thêm kiến thức về đầu tư chứng khoán cho bạn.
1.Chứng khoán là gì ? Có các loại chứng khoán nào ?
Chứng khoán là một công cụ tài chính có giá trị, có thể mua bán và nắm giữ như tiền.
Chứng khoán là xác nhận bằng chứng chỉ (certificate), bút toán sổ sách (book-entry) hay dữ liệu điện tử thể hiện quyền và lợi ích về sở hữu tài sản hoặc phần vốn đối với các công ty cổ phần.
Chứng khoán thể hiện mối quan hệ sở hữu đối với công ty (được xem là cổ phiếu), thể hiện mối quan hệ chủ nợ (trái phiếu…) hay chứng khoán lai (trái phiếu chuyển đổi, cổ phiếu ưu đãi) hoặc các loại quyền chọn.
Thị trường chứng khoán ngày càng sôi động, thu hút các nhà đầu tư
Có 3 loại chứng khoán chính, phổ biến trên thế giới, gồm:
– Chứng khoán vốn
– Chứng khoán nợ
– Chứng khoán phái sinh
2. Đặc điểm của 3 loại chứng khoán
Chứng khoán vốn
Chứng khoán vốn được biết đến nhất là cổ phiếu phổ thông. Tức là cổ phiếu nhà đầu tư cá nhân hay mua trên các sàn chứng khoán. Chứng khoán vốn thể hiện quyền sở hữu của cổ đông một thực thể (công ty, ủy thác…)
Vì chứng khoán vốn xem như là cổ phiếu, nên nó có vai trò và đặc điểm như là cổ phiếu: được trả cổ tức nếu công ty hoạt động kinh doanh tốt, được hưởng lợi từ việc bán chênh lệch giá (mua thấp bán cao), chứng khoán vốn cũng có quyền biểu quyết các hoạt động quan trọng của công ty.
Trong trường hợp phá sản, giải thể thì cổ đông sẽ nhận lại các khoản tiền còn lại, khi công ty thanh toán xong các khoản nợ.
Chứng khoán nợ
Chứng khoán nợ được biết đến nhiều nhất là trái phiếu. Khi bạn sở hữu chứng khoán nợ, hay trái phiếu công ty, điều đó thể hiện bạn là chủ nợ của công ty.
Khi bạn sở hữu chứng khoán nợ, thì xác lập tiền bạn cho công ty vay và công ty phải có tránh nhiệm hoàn trả (trừ trường hợp phá sản, mà không đủ tiền trả nợ). Chứng khoán nợ thể hiện số tiền cho vay, lãi suất, kỳ hạn, gia hạn…
Chứng khoán nợ ngoài sản phẩm chủ đạo là trái phiếu (trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp), chứng chỉ tiền gửi (CD), chứng khoán được thế chấp. Nếu bạn hay gửi ngân hàng, thì cái sổ tiết kiệm bạn có thể xem là chứng khoán nợ.
Chứng khoán nợ sẽ được trả lãi thường xuyên, bất chấp công ty hoạt động tốt hay xấu. Và được ưu tiên thanh toán trước nhất trong trường hợp công ty phá sản.
Chứng khoán phái sinh
Đây là hình thức phức tạp hơn. Hiện tại thị trường chứng khoán Việt Nam đã có giao dịch chứng khoán phái sinh, nó phụ thuộc giá vào chỉ số VN30.
Nhưng đó cũng chỉ là 1 dạng của chứng khoán phái sinh, ngoài ra còn có hợp đồng quyền chọn.
Chứng khoán phái sinh cũng được nhiều nhà đầu tư lựa chọn
Quyền chọn thì có quyền chọn mua hoặc quyền chọn bán. Ví dụ Cổ Phiếu X hiện có mức giá 50.000 đồng, và bạn dự đoán nó sẽ lên 60.000 đồng. Thay vì bỏ ra 50.000 đồng mua Cổ Phiếu X với kỳ vọng sẽ lãi 10.000 đồng (tương đương 20%).
Thì bạn có thể đặt chi phí quyền chọn giả định 1.000 đồng. Bạn sẽ mua được 50 quyền mua Cổ Phiếu X, khi Cổ Phiếu X tăng giá lên 60.000 đồng, thì bạn sẽ lãi: 50 (cổ phiếu) X 10.000 đồng (lãi 10.000 đồng/cổ phiếu) – 50.000 đồng (chi phí mua quyền) = 450.000 đồng.
Nhưng ngược lại, chứng khoán phái sinh luôn tồn tại mức rủi ro cao hơn rất nhiêu so với chứng khoán thường.
Xét về mức độ rủi ro giảm dần ta có:
Rủi ro nhất: Chứng khoán phái sinh
Rủi ro: Chứng khoán vốn – cổ phiếu.
Ít rủi ro nhất: Chứng khoán nợ – trái phiếu
Dù thị trường chứng khoán Việt Nam ra đời năm 2000, nhưng hiện tại thị trường cổ phiếu là tương đối nhiều nhà đầu tư giao dịch nhất. Tiếp theo thị trường phái sinh (ra đời năm 2018) cũng thu hút nhà đầu tư cá nhân. Thị trường trái phiếu cho nhà đầu tư cá nhân hiện chưa phát triển.
3. Các cách đầu tư chứng khoán hiệu quả nhất hiện nay
Chơi chứng khoán phái sinh
Chứng khoán phái sinh mới ra đời nhưng dần dần đã thu hút đông đảo nhà đầu tư cá nhân tham gia.
Bởi đặc tính của chứng khoán phái sinh là “Nhanh thấy” – Tức là dễ thắng lớn hoặc thua nhanh. Chứng khoán phái sinh sử dụng đòn bẩy rất cao nên chứa đựng rủi ro lớn. Có thể bán khống và mua dựa vào chỉ số cơ sở VN30. Có thể giao dịch trong ngày, mua rồi bán ngay hoặc ngược lại, điều này khác với cổ phiếu, nên thu hút khá nhiều nhà đầu tư.
Tuy nhiên, vì không có kiến thức đúng nên RẤT nhiều NĐT Việt Nam đã cháy tài khoản và thua lỗ ở thị trường này.
Mua chứng khoán dựa vào phân tích kỹ thuật
Phân tích kỹ thuật dựa vào biến động giá và khối lượng cổ phiếu. Phân tích kỹ thuật có rất chỉ báo mà bạn có thể tìm hiểu ở CophieuX như Khối lượng, đường xu hướng MA, đường MACD, đường RSI, đường kháng cự hỗ trợ… (Bạn click vào mục Phân tích kỹ thuật mà đọc)
Phân tích kỹ thuật dựa vào 3 giả định chính: Giá phản ánh tất cả, giá chuyển động theo xu hướng, quá khứ sẽ lặp lại.
Đầu tư lướt sóng
Đầu tư lướt sóng thường áp dụng phân tích kỹ thuật, nhưng không hoàn toàn 100% mà đi kèm có thể là thông tin ngành, hành vi nhà đầu tư, vĩ mô.
Những nhà đầu tư lướt sóng thành công thường là những nhà đầu tư kỷ luật cao và tính kiên nhẫn lớn, thường thì ở Việt Nam sẽ có 1-2 con sóng.
Phân tích cơ bản
Phân tích cơ bản trong đó cũng cần đánh giá rất nhiều tiêu chí, như các chỉ số tài chính, lợi thế cạnh tranh, ban lãnh đạo, mức giá có thấp hơn đáng kể giá hợp lý không?
Phân tích cơ bản bao gồm đầu tư giá trị & đầu tư tăng trưởng. Cũng có một số trường phái khác như đầu tư theo chu kỳ hay theo vĩ mô.
Nhà đầu tư nổi tiếng nhất của phương pháp này là Warren Buffett.
Warren Buffett – nhà đầu tư chứng khoán trở thành tỷ phú nhờ phương pháp phân tích cơ bản
Đầu tư thụ động
Đầu tư thụ động được phổ biến nhất là đầu tư theo chỉ số, dựa vào chỉ số index, hoặc bạn có thể đầu tư vào các quỹ đầu tư, ETF hay ủy thác đầu tư cho người giàu kinh nghiệm.
Điều đó có nghĩa, bạn không tham gia vào quyết định đầu tư mà bạn lãi/lời dựa vào tổ chức mà bạn góp vốn, hoặc dựa vào biến động thị trường
Kinh doanh chênh lệch giá
Kinh doanh chênh lệch giá về cơ bản là mua chứng khoán ở một thị trường và đồng thời bán nó ở một thị trường khác với giá cao hơn. Nhờ đó thu được lợi nhuận từ sự chênh lệch tạm thời về giá.
Đây được coi là lợi nhuận phi rủi ro cho nhà đầu tư hoặc người thực hiện giao dịch chứng khoán. Trong thị trường chứng khoán, những người giao dịch thường cố gắng tận dụng tối đa các cơ hội chênh lệch giá.
Một người có thể mua cổ phiếu trên một thị trường ngoại hối mà giá chưa được điều chỉnh trong khi tỉ giá hối đoái liên tục biến động. Do đó, giá của cổ phiếu trên thị trường ngoại hối bị định giá thấp so với giá trên sàn giao dịch trong nước và người đó có thể kiếm được lợi nhuận từ sự chênh lệch này.
Bán khống chứng khoán
Bán khống chứng khoán (Short Sales) là hình thức giao dịch chứng khoán mà người bán không sở hữu. Thay vào đó, họ mượn chứng khoán để bán với mong muốn kiếm lợi nhuận bằng cách mua và trả lại chứng khoán này khi giá chứng khoán giảm.
Đầu tư hưởng cổ tức
Đầu tư hưởng cổ tức là chiến lược đầu tư mà nhà đầu tư tìm kiếm những doanh nghiệp trả cổ tức với lợi tức cao hơn lãi suất gửi tiết kiệm ngân hàng. Lợi tức là tỷ suất giữa cổ tức nhận được so với giá mua thực tế tính trong một năm đầu tư.
Ví dụ, cổ phiếu có thị giá 20.000 đồng/cổ phiếu và cổ tức được trả là 30% (3.000 đồng) thì lợi tức thực sự là 3.000/20.000 = 15%. Mức lợi tức này cao gấp đôi so với lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 12 tháng của ngân hàng hiện nay (7 – 8%/năm).
Trên đây là những thông tin chi tiết về 3 loại chứng khoán và các cách đầu tư chứng khoán mang lại hiệu quả cao nhất hiện nay. Mỗi phương pháp đầu tư đều có ưu, nhược điểm của riêng mình, vì vậy việc chọn ra phương pháp đầu tư phù hợp là điều vô cùng quan trọng. Chúc các bạn sẽ chọn được phương pháp phù hợp, mang lại nhiều lợi nhuận nhất !