Dapp (dapp, dApp hoặc DApps) thường được gọi là ứng dụng phi tập trung hay ứng dụng phân quyền, một thuật ngữ khá phổ biến trong thị trường tiền điện tử, và kể từ khi công nghệ Blockchain ra đời, đặc biệt là với mạng lưới Ethereum hay mới đây nhất là Tron.
DApp là một khái niệm mới mẻ và khá phức tạp. Vậy DApp là gì? Nó hoạt động như thế nào? Có mấy loại DApps? Cùng kienthuctrade.net tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé. Bắt đầu nào …
1. DApps (Ứng dụng phi tập trung) là gì?
DApp là viết tắt của từ Decentralized Applications, có nghĩa là ứng dụng phân quyền hay phi tập trung. Dapp ra đời sau khi công nghệ Blockchain và các hợp đồng thông minh được tạo ra bởi Satoshi Nakamoto – cha đẻ của Bitcoin.
Không dễ dàng để có thể tóm tắt được định nghĩa của Dapps trong chỉ 1 – 2 dòng, bởi một ứng dụng cần phải có một tập hợp những đặc tính cụ thể mới đủ điều kiện trở thành DApp.
Theo David Johnston và các thành viên thuộc quỹ Dapps thì để một ứng dụng được cho là một Ứng dụng phân quyền Dapp, nó phải đáp ứng được những điều kiện tối thiểu sau:
- Ứng dụng phải 100% mã nguồn mở, được điều hành tự động, và không có tổ chức nào kiểm soát được phần lớn token của nó. Ứng dụng có thể điều chỉnh giao thức của nó để đáp ứng các cải tiến được đề xuất và phản hồi của thị trường nhưng tất cả các thay đổi phải được quyết định bởi sự đồng thuận của người dùng.
- Ứng dụng cần phải có một token mã hóa (Bitcoin hay một token nội bộ cho hệ thống của chính nó). Token này cần thiết cho việc truy cập vào ứng dụng và bất kỳ đóng góp giá trị nào cũng nên được thưởng bằng token của ứng dụng.
- Dữ liệu và hồ sơ hoạt động của ứng dụng phải được lưu trữ mã hóa trong một blockchain công cộng, phi tập trung để tránh việc tập trung hóa, dễ thành điểm yếu.
- Ứng dụng phải tạo token theo thuật toán mật mã chuẩn đóng vai trò là bằng chứng về các nút giá trị đang đóng góp cho ứng dụng (Bitcoin sử dụng thuật toán Proof of Work).
Trong Whitepaper (sách trắng) của Bitcoin, Satoshi Nakamoto đã mô tả sáng chế của mình là “Hệ thống tiền mã hóa ngang hàng”. Bitcoin đã cho thấy rằng nó có thể giải quyết hiệu quả các vấn đề phát sinh từ hệ thống tiền mặtđiện tử không tin cậy và có thể mở rộng bằng cách sử dụng sổ cái Blockchain.
Bên cạnh đó, Bitcoin cũng là một ứng dụng mà người dùng có thể tương tác với nhau thông qua phần mềm máy tính. Như vậy, dựa theo các tiêu chí trên thì Bitcoin cũng sẽ được đánh giá như một Dapps.
2. Lịch sử ứng dụng là một quá trình lâu dài.
Từ năm 1983, Steve Jobs đã nói về cái mà bây giờ được biết đến là cửa hàng ứng dụng (app store). Vào thời điểm đó, người dùng được yêu cầu mua ứng dụng trước khi thực sự thử dùng chúng.
Theo hướng này, Steve Jobs đã giải thích cách một cửa hàng ứng dụng có thể phá vỡ định mức hiện tại bằng cách sử dụng một cửa hàng đĩa hát tương tự. Mọi người biết đĩa hát nào họ muốn mua bởi vì họ được nhận mẫu miễn phí trên radio.
Trong tầm nhìn của Jobs, ngành công nghiệp phần mềm cần một cách tiếp cận tương tự trong đó người dùng có thể kiểm tra ứng dụng trước và sau đó tải bản đầy đủ. Một phần tư thế kỷ sau, trong năm 2008, Apple App Store đã được ra mắt.
Được biết đến như là một “khoảnh khắc giao diện người dùng” quan trọng, sự khởi đầu của App Store cho phép các nhà phát triển tạo và tải lên các ứng dụng của họ một cách dễ dàng, tạo ra doanh thu và tiếp cận hàng triệu người.
Đồng thời, người dùng thông thường có thể truy cập vô số các chương trình mới chỉ đơn giản bằng cách tải chúng và / hoặc mua chúng từ app store.
3. Một ứng dụng như thế nào thì được coi là một DApp?
Open Source (mã nguồn mở)
Ứng dụng phải 100% mã nguồn mở, điều hành tự động, và không có tổ chức nào kiểm soát được phần lớn đồng token của nó. Ứng dụng có thể điều chỉnh giao thức để đáp ứng các cải tiến được đề xuất và phản hồi của thị trường. Nhưng tất cả các thay đổi phải được quyết định bởi sự đồng thuận của tất cả người dùng.
Decentralized (phân quyền)
Dữ liệu và hồ sơ hoạt động của ứng dụng phải được lưu trữ mã hóa trong một blockchain công cộng, phi tập trung để tránh việc tập trung hóa, dễ thành điểm yếu dễ bị tấn công
Token
Ứng dụng có tiền điện tử / tài sản kỹ thuật số (token) mã hóa riêng. Token này dùng để truy cập vào ứng dụng, thưởng cho các đóng góp có giá trị và tự cung cấp nhiên liệu cho mình.
Algorithm (thuật toán)
Ứng dụng phải tạo token theo thuật toán mật mã chuẩn đóng vai trò là bằng chứng về các nút giá trị đang đóng góp cho ứng dụng (Bitcoin sử dụng thuật toán Proof of Work).
4. Phân loại DApp theo đặc tính của Blockchain
Hiện giờ, thị trường đang tồn tại ba loại DApps khác nhau:
- Loại 1 : DApps có blockchain riêng. Ví dụ: Ethereum – nền tảng được biết đến nhiều nhất. Ngoài ra còn có các nền tảng khác bao gồm: NEO, EOS và Bitcoin.
- Loại 2 : DApps sử dụng blockchain DAPPs loại 1 để hoạt động: các DApps này là các giao thức và phải có token để hoạt động. Ví dụ: Giao thức 0x được xây dựng trên blockchain Ethereum để tăng sức mạnh cho các trao đổi phi tập trung.
- Loại 3 : DApps sử dụng các giao thức của DApps loại 2 hiện có nhưng cũng là các giao thức phát hành và yêu cầu token. Ví dụ: Sàn giao dịch phi tập trung DDEX hoạt động trên giao thức 0x.
Hiểu theo một cách đơn giản hơn, ta có ví dụ sau đây:
- DApps loại 1 là các hệ điều hành máy tính như Windows, macOS,…
- DApps loại 2 là các ứng dụng hỗ trợ hệ điều hành như: MS Words, MS Excel,..
- DApps loại 3 là các phần mềm chuyên biệt nhỏ hơn loại 2. Ví dụ: Plugin có tính năng chuyển đổi tập tin hỗ trợ cho Ms Office
5. Phân loại các ứng dụng phi tập trung
Theo thống kê, có tổng cộng 1.838 dApp trên Ethereum, với 10.730 người dùng và 71.000 giao dịch hàng ngày. Những ứng dụng này có thể chia thành 7 nhóm chính sau:
- Sàn giao dịch
- Ví
- Các ứng dụng cá cược
- Trò chơi
- Tài chính
- Mạng xã hội
- Khác
Việc sử dụng tiền điện tử và dApp phần lớn là dành cho game cờ bạc. Sử dụng tiền điện tử sẽ cho phép một số đặc tính riêng mà không thể xảy ra với đánh bạc bằng tiền fiat. Nạp và rút tiền ngay lập tức là một ví dụ, ngoài ra còn có thể kể đến khả năng thanh toán tiền tệ trên quy mô toàn cầu.
Không cần thiết phải chuyển đổi giữa các loại tiền tệ truyền thống để đánh bạc trên các trang web. “Provably fair” (Công bằng) là một thuật ngữ có nguồn gốc từ các nhà đánh bạc Blockchain và Bitcoin, và cờ bạc phi tập trung làm cho nó thậm chí còn công bằng hơn thế.
Báo cáo nói rằng đánh bạc chiếm 3 tỷ USD giao dịch trong các dApp trong suốt năm 2018. Mặc dù loại dApp này mới phát triển vì ngày càng có nhiều người và sản phẩm liên kết với các nền tảng khác nhau, nhưng trong tương lai các loại khác như trò chơi và phương tiện truyền thông xã hội cũng được dự kiến sẽ tăng lên.
Tính tới thời điểm bài viết, có 1.878 dApp đã đươc “go live” trên nền tảng Ethereum, EOS và TRON. Dưới đây là danh sách 50 dApp nổi bật nhất trên nền tảng đã được tổng hợp:
Các ứng dụng cơ bản
1. Metamask: Ứng dụng Plug-in trình duyệt cho phép kết nối thiết bị của bạn với mạng lưới Ethereum.
2. Status: Trình duyệt liên kết ứng dụng chat di động và truyền thông xã hội với Ethereum tokenization.
3. uPort: Ứng dụng lưu trữ quản lý dữ liệu thông tín danh tính cá nhân một cách an toàn trên nền tảng Ethereum.
4. Brave: Trình duyệt web cho phép tích hợp với BAT và các ERC-20 token.
5. Toshi (Coinbase Wallet): Mang đến giải pháp quản lý tài sản crypto và truy cập vào các trang web phi tập trung dễ dàng như việc tải một ứng dụng điện thoại.
6. Ethereum Name Service: Cho phép cá nhân hóa (đặt tên) cho các tên địa chỉ ethereum.
7. Civic: Ứng dụng lưu trữ quản lý dữ liệu thông tín danh tính cá nhân một cách an toàn trên nền tảng ethereum.
Ứng dụng thị trường
8. Augur: Thị trường dự đoán kết quả các sự kiện thực tế.
9. Golem: Siêu máy tính hoàn toàn phân quyền toàn cầu, mã nguồn mở cho tất cả mọi người.
10. Ujo: Nền tảng streaming âm nhạc cho phép nghệ sỹ quản lý phí bản quyền và tác quyền.
11. Tokit: Ứng dụng gọi vốn bằng việc token hóa các hoạt động của các nghệ sỹ
12. Aragon: Nền tảng cung cấp cơ chể quản trị cho DAO và các ứng dụng
13. Decentraland: Nền tảng thực tế ảo, cho phép người dùng tạo, trải nghiệm và kiếm tiền từ các nội dụng và ứng dụng.
14. Gnosis: Thị trường dự đoán sự kiện và giao thức DutchX nhằm định giá tài sản số.
15. RARE: Thị trường trao đổi các sản phẩm nghệ thuật quý hiếm, được xác thực trên blockchain và được giao dịch bằng tiền mã hóa.
16. ETHLend: Nền tảng cho vay phi tập trung, trong đó các khoản vay được đảm bảo bằng các tài sản số.
17. imbrex: Kết nối thị trường bất động sản thông qua mạng lưới đăng tin miễn phí toàn cầu.
18. AdChain: Nền tảng quản lý các nhà quảng cáo, nhằm tối ưu quảng cáo online.
19. District0x: Ứng dụng cho phép tạo thị trường trao đổi các sản phẩm cũng như tạo lập cộng đồng
Ứng dụng làm việc
Các ứng dụng tìm kiếm việc và nhận thanh toán bằng tiền mã hóa.
20. Gitcoin: Cung cáp phương thực nhằm kiếm tiền và thúc đẩy quá trình pháp triển các phần mềm mã nguồn mở.
21. Bounties Network: Tạo các nhiệm vụ săn tiền thưởng thanh toán bằng ETH hoặc bất kỳ đồng tiền mã hóa nào.
22. Ethlance: Tìm việc freelance và nhận thanh toán bằng ETH.
23. Balanc3: Nền tảng kết toán cho các tài sản số.
Các mạng xã hội
24. Minds: Nền tảng mạng xã hội chống kiểm duyệt được tích hợp ERC-20.
25. Peepeth: Nền tảng mạng xã hội giống Twitter, nhưng hoàn toàn phân tán và tích hợp token.
26. Akasha: Nền tảng ứng dụng mạng xã hội trên ethereum.
27. Numa: Nền tảng ứng dụng mạng xã hội trên ethereum.
Trò chơi
28. CryptoKitties: Cho việc phối giống và mua bán, sưu tầm các chú mèo.
29. Etheremon: một thế giới quái vật Ethers, cho phép mua bán, thu thập và đánh trận giữa các quái vật từ Pokemon.
30. Gods Unchained: Nền tảng ứng dụng esports.
31. FunFair: Nền tảng cá cược an toàn, minh bạch.
32. Etheroll: Trò chơi có thưởng chỉ cần dùng xúc xắc.
33. Fomo3D: Trò chơi đen đỏ mang nhiều tính ponzi.
34. ETH.TOWN: Đóng vai các nhà buôn bán bất động sản, mua bán các căn hộ công ty.
Sàn giao dịch phi tập trung
Sàn giao dịch phi tập trung cho phép lưu trữ trao đổi, giao dịch các loại tiền mã hóa trên nền tảng Ethereum.
35. LocalEthereum: Cách thức nhanh chóng và dễ dàng giao dịch ETH thông qua nhiều phương pháp khác nhau.
36. IDEX: Sàn giao dịch phi tập trung trên Ethereum.
37. AirSwap: Sàn giao dịch phi tập trung trên Ethereum
38. ForkDelta: Sàn giao dịch phi tập trung trên Ethereum
39. Bancor: Nền tảng cung cấp thanh khoản cho các token có mức độ giao dịch thấp, tích hợp với các chương trình bounty.
40. MakerDAO: DAO với nhiều chức năng khác nhau như sàn giao dịch OasisDEX , sản phẩm đầu tư, và đồng tiền ổn định DAI
41. 0x: Giao thức cho các sàn giao dịch phi tập trung được sử dụng cho các ứng dựng như Radar Relay, DDEX, và Paradex.
42. Melonport: Nền tảng phi tập trung cho phép quản lý và đâu tư các tài sản số an toàn.
Cá độ cờ bạc
43. PLAY GOC: Cá độ xúc xắc trên nền tảng TRON
44. Crazy Dog Live: Cá độ thể thao động vật
45. BIG Game: Chơi bài, poke nhận tiền
46. Hold’em PokerKing: Chơi bài Poker nhận tiền
47. Pixel Farrm: Cá độ động vật nhận phần thưởng
48. TronVegas: Chơi Poke, tung xúc xắc, bốc thăm may mắn
49. EOSbet: Dùng đồng EOS để cá độ xúc xắc
50. Tronbet: Sử dụng Tron để chơi quay số, tung xúc xắc nhận thưởng
6. Ứng dụng thực tế của dApps
Thực tế, DApps có nhiều ứng dụng tiềm năng có thể mang lại lợi ích cho công nghệ và tài chính trong tương lai, đồng thời giải quyết nhiều vấn đề như: xác thực danh tính, quản lý cung ứng, giao thực phẩm, dịch vụ âm nhạc,…
Đặc biệt, DApp sử dụng mạng ngang hàng (P2P) nên có thể trao lại chủ quyền cho những dữ liệu người dùng sở hữu. Không một bên thứ ba nào có thể theo dõi, chỉnh sửa hay ngăn chặn chúng.
Ngoài ra, có thể kể đến một vài ứng dụng thường thấy của DApps trong thực tế như:
- Các DApps dựa trên một mạng blockchain an toàn và các hợp đồng thông minh được quản lý bởi các khóa riêng. Do đó, mức độ bảo mật dữ liệu trong các DApps cao và không thay đổi từ các vụ hack và xâm nhập.
- Xử lý, thanh toán nhanh hơn và ít tốn kém về mặt tài chính vì không cần dùng ứng dụng trung gian
- Ẩn danh lớn hơn vì các ứng dụng không yêu cầu người dùng tuân theo quy trình đăng ký dài.
- Sở hữu bản ghi dữ liệu đáng tin cậy vì người dùng có thể truy cập blockchain công khai để xác minh thông tin giao dịch
7. Giá trị của ứng dụng phi tập trung DApps
Blockchain đã mang lại những lợi ích không thể chối cãi cho công nghệ và tài chính tương lai. DApps với vai trò điều hành blockchain và ứng dụng triệt để blockchain giúp phát triển nhiều ngành công nghiệp trong tương lai.
Hàng loại các dự án trẻ ra đời, nhằm giải quyết nhiều giới hạn trong từng ngành. Dù có thành công hay không thì đó cũng là bằng chứng cho thấy sự phát triển không ngừng các ứng dụng phân quyền khác nhau.
DApps hay Ứng dụng phân quyền sử dụng mạng ngang hàng giúp trao lại chủ quyền cho những dữ liệu chúng ta sở hữu. Không một bên thứ ba nào có thể theo dõi, chỉnh sửa hay ngăn chặn chúng.
Việc cắt giảm được bên trung gian, mang lại những lợi ích lớn lao về mặt tài chính cho người dùng cũng như những tổ chức lớn. Mang lại cơ hội kiếm thêm thu nhập cho các freelancer có năng lực, giảm đi những mức phí hoa hồng đắt đỏ cũng như những lừa đảo qua mạng cho cả đôi bên đối tác.
Cuối cùng, đây cũng chỉ mới là bình minh của blockchain và ngành công nghiệp crypto nói chung. DApps sẽ ngày một phát triển nhờ tính chất mã nguồn mở và vì cộng đồng. Do đó, những giá trị DApps mang lại sẽ ngày một mở rộng, khó mà nói hết trong vài dòng
Lời kết
Trên đây là bài viết “DApp (Ứng dụng phi tập trung) là gì? Cách thức hoạt động như thế nào? Lợi ích Dapps mang lại là gì?” hi vọng nó sẽ mang đến những kiến thức hữu ích nhất cho bạn đọc về khái niệm ứng dụng phân quyền Dapp, một định nghĩa có lẽ với những người mới tìm hiểu là khá phức tạp. Nếu bạn thấy bài viết này của kienthuctrade.net bổ ích thì đừng quên Like, Share và đánh giá 5 sao để ủng hộ chúng tôi nhé.
Theo dõi website của chúng tôi thường xuyên để cập nhật những bài học hữu ích nhất về kiến thức đầu tư tài chính nói chung và tiền điện tử nói riêng cũng như thông tin mới nhất nhé !