Home Chứng khoán Cách vượt qua những “nỗi sợ” khi đầu tư chứng khoán

Cách vượt qua những “nỗi sợ” khi đầu tư chứng khoán

0
Cách vượt qua những “nỗi sợ” khi đầu tư chứng khoán

Đầu tư chứng khoán luôn khiến người ta sợ hãi, tại sao vậy? Trên thực tế, các nhà đầu tư luôn luôn e sợ vào việc đổ quá nhiều tiền vào thị trường chứng khoán, trong khi chứng khoán lại là nơi mang lại lợi nhuận ổn định và tối ưu nhất hiện nay.

Vậy làm cách nào để các nhà đầu tư có thể vượt qua nỗi sợ hãi này và những nỗi sợ hãi nào đang đe dọa nhiều nhất đến tâm tâm lý các nhà đầu tư.

Có gì đằng sau những nỗi sợ hãi khi đầu tư tài chính:

  • Sợ hãi về bất ổn chính trị hay kinh tế.
  • Lo ngại về việc cổ phiếu tăng quá cao hay sự mất chính xác về việc định giá thị trường.
  • Hay lo sợ về việc bản thân là một nhà đầu tư cá nhân có quá ít kinh nghiệm.

Nhưng thực tế, chẳng nỗi sợ nào to lớn hơn việc: Lo sợ mất tiền.

Vấn đề ở đây là, nếu bạn không đầu tư bạn sẽ mất tiền! Nếu bạn đang để tiền trong một tài khoản tiết kiệm, lãi suất hàng năm của bạn cao nhất chỉ có 6%.

Dù làm cách nào đi chăng nữa thì chưa chắc số lãi đó đã theo kịp tốc độ lạm phát hay thuế. Tiền có thể dần dần bị mất giá.

Đây là lý do tại sao bạn phải vượt lên nỗi sợ mất tiền khi đầu tư tài chính. Dưới đây sẽ là một số gợi ý dành cho bạn để vượt qua nỗi sợ hãi và nhìn thấy được lợi nhuận thực sự trong tương lai nếu bạn bắt tay ngay vào việc đầu tư.

Tâm lý sợ thua lỗ hay thất bại là một cảm giác thường thấy. Trong đầu tư, cảm xúc này đã ngăn cản nhiều nhà đầu tư đưa ra các quyết định đúng đắn và “cố thủ” với tình trạng hiện tại dù biết rằng vẫn có những cơ hội tốt hơn đang chờ đợi.

Có lẽ tất cả chúng ta đều biết đến về vụ tai tiếng của Lance Armstrong. Nếu như đã từng theo dõi toàn bộ sự nghiệp thi đấu của Armstrong, bạn sẽ hiểu vận động viên này khao khát chiến thắng như thế nào.

Trong đoạn phim tài liệu “Sự dối trá của Armstrong” (The Armstrong Lie), nam vận động viên đã tâm sự rằng: “Tôi muốn giành chiến thắng, nhưng hơn tất cả, tôi không thể chịu được cảm giác thất bại. Bởi vì với tôi, thất bại là chết. “

Thất bại là cảm giác mà hầu như tất cả mọi người đều phải trải qua. Armstrong đã quyết định tránh cảm giác đau đớn đó bằng mọi giá. Nhưng dường như chính điều này đã làm anh ta mất đi tất cả.

Khi nói về đầu tư, hầu hết mọi người đều không thích trải nghiệm sự thất bại hay thua lỗ. Trong thực tế, các học giả gọi nó bằng thuật ngữ “tâm lý sợ thua lỗ” (loss aversion).

Chúng ta thường cảm nhận nỗi đau khi thua lỗ sâu sắc hơn những gì chúng ta cảm nhận khi đạt được lợi nhuận. Nói cách khác, chúng ta thích chiến thắng nhưng lại vô cùng ghét thất bại.

Hai nhà tâm lý học Daniel Kahneman và Amos Tversky đã chỉ ra rằng tâm lý sợ thua lỗ của chúng ta được thể hiện ngay cả trong những điều đơn giản như tung đồng xu.

Khi thực hiện một trò chơi nho nhỏ bằng cách tung đồng xu, nếu là mặt xấp thì người chơi sẽ bị mất một khoản tiền nhất định, ông Daniel đã thấy rằng cả sinh viên và những người giàu có như giám đốc điều hành đều sẵn sàng bỏ ra một khoản “vốn” lớn hơn số tiền có thể bị mất để tránh khả năng thua cuộc.

Ảnh hưởng của tâm lý sợ thua lỗ

Tâm lý sợ thua lỗ này đã kiểm soát cuộc sống của rất nhiều người ngoài đời thực khi họ đang cố gắng đưa ra các quyết định tài chính đúng đắn, đặc biệt liên quan đến một thay đổi trong đầu tư.

Việc phải đưa ra một quyết định hoặc lựa chọn sẽ đẩy chúng ta vào trạng thái tâm lý lo sợ rằng mình có thể sẽ mắc sai lầm.

Chính vì vậy, cứ làm theo tình hình hiện tại sẽ khiến chúng ta thoải mái hơn mặc dù biết rằng nó không hoàn toàn có lợi về mặt tài chính.

Ngay cả khi biết mình nên làm gì thì tâm lý sợ thua lỗ vẫn có thể ngăn cản chúng ta thực hiện điều đó.

Ví dụ, hãy tưởng tượng rằng một vài năm trước đây, bạn lên kế hoạch đầu tư với một bảng đánh giá chi tiết bao gồm rất nhiều mục tiêu rõ ràng.

Nhờ đó, bạn đang nắm giữ một danh mục đầu tư chi phí thấp, đa dạng hóa, nhưng vì nghe theo lời khuyên của anh rể, bạn cũng mua một số lượng cổ phiếu mà tình trạng không thực sự tốt.

Nó rõ ràng không phù hợp với kế hoạch của bạn. Mọi suy nghĩ hợp lý, tất cả các tính toán và thông số đều nói với bạn rằng đã đến lúc để loại bỏ những cổ phiếu đó, nhưng bạn vẫn không làm.

Đối với nhiều nhà đầu tư, việc bán đi số cổ phiếu mình đang sở hữu đôi khi lại rất khó khăn vì chỉ đứng từ góc độ thuế, việc đưa ra lựa chọn bán có thể đồng nghĩa với việc sẽ phải chịu thua lỗ.

Cảm giác sợ thua lỗ và đưa ra quyết định sai sẽ khiến nhiều nhà đầu tư lưỡng lự và bỏ qua những thời điểm tốt để hành động.

Một số bẫy tâm lý thường gặp khi đầu tư chứng khoán

Tâm lý bầy đàn

Tâm lý bầy đàn luôn tồn tại trong suốt quá trình bạn ra quyết định đầu tư, bất kể rằng bạn có kinh nghiệm hay không.

Bởi vì…

“Tâm lý bầy đàn là một đặc tính xã hội của con người.”

Bản năng này giải thích tại sao con người có xu hướng bắt chước người khác.

Khi thị trường đang đi lên hay xuống, bạn thường sợ hãi rằng những người khác có nhiều thông tin hơn mình.

Như một hệ quả…

Bạn sẽ cảm thấy một sự thôi thúc mạnh mẽ phải làm những gì người khác đang làm.

Ảnh hưởng của tâm lý bầy đàn càng rõ nét, khi bạn đứng trước áp lực phải đưa ra các quyết định nhanh chóng, mà không có đủ thông tin cần thiết.

Hoặc khi đối đầu với ý kiến của nhóm…

Bạn thường có xu hướng thay đổi những câu trả lời của mình, vì bạn nghĩ rằng, tất cả những người khác có thể không sai.

Tôi dám chắc rất nhiều nhà đầu tư cá nhân, những người lướt sóng thường dành đến 80% thời gian để theo dõi bảng điện, đọc tin và “hóng hớt” các diễn đàn, group chat…

Trong khi đó…

Lại không dành nổi đến 20% thời gian để nghiên cứu về doanh nghiệp và hoạt động sản xuất kinh doanh của họ.

Mỗi khi phát hiện thấy cổ phiếu nào tăng nóng, nhiều người lại lao vào mua cổ phiếu đó.

Họ chỉ sợ lỡ mất cơ hội mà chẳng màng đến việc vừa mua cổ phiếu của doanh nghiệp nào.

Đến khi cổ phiếu bắt đầu giảm, mới quay sang đọc báo cáo tài chính, và lục lại lịch sử thông tin về doanh nghiệp.

Ghét rủi ro, sợ thua lỗ

Bạn còn nhớ cảm giác sợ hãi khi cổ phiếu mình nắm giữ liên tục giảm 5%, 10% nhưng không dám bán ra và hy vọng cổ phiếu sẽ sớm tăng giá trở lại.

Thật trớ trêu…

Cổ phiếu lại tiếp tục giảm khiến bạn thua lỗ 20%.

Thậm chí nhiều trường hợp tôi được biết, con số ấy còn lớn hơn và cũng chẳng có viễn cảnh nào về việc cổ phiếu sẽ tăng giá trở lại nữa.

“Những bất đối xứng trong tâm lý nhà đầu tư, giữa sự kỳ vọng của bạn vào giá trị các khoản lợi nhuận và thua lỗ. Đó chính là tâm lý ghét rủi ro, sợ thua lỗ.”

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng…

Những tình huống thua lỗ thường mang đến trạng thái tâm lý nặng nề hơn gấp nhiều lần so với tình huống mang đến lợi nhuận.

Tự tin thái quá

Nhà đầu tư thường cho rằng, bản thân họ tốt hơn những người khác, và phóng đại những hiểu biết của mình.

Trạng thái quá tự tin có thể làm tăng tần suất giao dịch của bạn.

Bởi nó khiến bạn hoàn toàn tự tin về quan điểm của mình mà bỏ qua việc tham khảo thêm từ những nhà đầu tư khác.

Không chỉ vậy…

Bạn sẽ luôn quan niệm quyết định của mình ít rủi ro hơn các nhà đầu tư khác.

Đôi khi, bạn có thể hiểu sai giá trị thông tin nhận được, không những tính xác thực mà còn sai cả ý nghĩa của thông tin.

Hậu quả khi ấy sẽ rất lớn!

Sự tự tin thái quá mà bạn có càng lớn thì rủi ro càng cao.

Lệch lạc do tình huống điển hình

“Trong các phán đoán chủ quan, con người thường có xu hướng phân loại các sự kiện điển hình hoặc tiêu biểu. Nó được coi như là khuôn mẫu tin cậy để ra các quyết định.”

Nhà đầu tư thường đánh giá khả năng xuất hiện các sự kiện trong tương lai, dựa trên sự tương đồng với các tình huống điển hình nào đó gặp trong quá khứ.

Đặc biệt là nhóm các nhà đầu tư theo trường phái kỹ thuật.

Họ thường sử dụng những mẫu hình nến trong giao dịch làm cơ sở ra quyết định.

Điều này, vô hình chung khiến bạn dự đoán về thị trường chứng khoán theo những khuôn mẫu sẵn có mà quên đi yếu tố nội tại doanh nghiệp đã thay đổi.

Tính bảo thủ

Khi các yếu tố nội tại doanh nghiệp thay đổi, bạn thường có xu hướng chậm phản ứng với những thay đổi đó.

Bạn chẳng màng quan tâm và vẫn giữ nguyên nhận định với các giả định cũ.

Điều đó rất rủi ro…

Nếu bạn không nhận ra rằng có thể đó chính là tín hiệu khởi đầu cho một chu kỳ suy thoái dài hạn.

Và khi tình hình vẫn chưa cho thấy sự cải thiện, bạn mới bắt đầu lo ngại, đổ xô đi bán cổ phiếu.

Thị trường lại tiếp tục biến động một cách bất thường.

Quá tin tưởng vào kinh nghiệm

Những kinh nghiệm, quy tắc học được trong quá khứ thường giúp bạn đưa ra các quyết định một cách nhanh chóng và dễ dàng hơn rất nhiều.

Tuy nhiên…

Nếu bạn quá tin tưởng vào các quy tắc, kinh nghiệm trong quá khứ đôi khi lại dẫn đến sai lầm, khi mà các điều kiện thị trường thực tế thường xuyên thay đổi.

Đặc biệt, bạn sẽ có xu hướng đề cao hiệu quả của những quy tắc đơn giản, gần gũi và dễ nhớ, theo hiệu ứng.

Đầu tư ít một và đừng chăm chăm vào chúng

Giả sử ngày đầu tiên bạn đầu tư 20 triệu, và ngày hôm sau bạn mất 2 triệu. Bạn bắt đầu lo lắng.

Ngày hôm sau, giá tăng trở lại, bạn có lãi 2,5 triệu, nhưng nó vẫn không đủ để bù đắp cho cảm giác mất mát ban đầu.

Đó là một hiện tượng được gọi là “Sự lo sợ mất mát” mà các chuyên gia về tài chính hành vi đã chứng minh cho thấy con người thì ghét mất nhiều hơn là việc vui khi hưởng lợi (ngay kể cả khi thực tế rằng chúng ta lãi gấp đôi).

Vì vậy, hãy nhớ rằng dù thị trường có tăng hay giảm thì việc nhìn quá nhiều vào sự mất mát hay lợi ích có lại được sẽ làm bạn phân vân và lo lắng quá mức.

Có một vài cách để tránh bị chán nản khi mất mát như việc kiểm tra danh mục định kì theo tuần, hay theo tháng. Bên cạnh đó, giữ bình tĩnh và tiếp tục tin tưởng vào lợi ích lâu dài của thị trường.

Và đầu tư từ từ, thay vì việc đầu tư một lần toàn bộ số tiền của bạn, hãy chia chúng thành vài phần. Bằng cách này, bạn sẽ có thể so sánh được lợi nhuận trong để cân nhắc cho lần đầu tư tài chính tiếp theo.

Chờ đợi cũng mất phí

Bạn không thể biết chắc được giá đáy của một cổ phiếu là bao nhiêu để có thể mua vào. Nếu bạn cứ chờ và chờ, nhưng đến lúc quyết định mua vào thì giá lại tăng và chính thời gian chờ đó bạn đã phải trả một khoản phí không hề nhỏ.

Hãy cứ tính đến việc bạn không đầu tư tài chính ở tuổi 25, để rồi 25 năm sau bạn về hưu với số tiền bảo hiểm ít ỏi, trong khi cũng bằng tuổi bạn, nhưng nhờ sự nhanh nhạy mà người đồng nghiệp đã có thể mang về cho mình một khoản tiền khổng lồ.

Vì vậy, đừng bỏ ra “một ngày nào đó” nữa, hãy bắt đầu đầu tư tài chính ngay hôm nay. Mỗi một đô la bạn kiếm được thông qua các khoản đầu tư của bạn là một đô la bạn không phải kiếm ở công việc sau này” – O’Connell.

Đi theo cách dễ dàng

Muốn đầu tư thì phải có kiến thức và kinh nghiệm. Tuy nhiên không phải ai cũng có 2 điều đó.

Nhưng các công ty đầu tư chuyên nghiệp thì lại có những điều đó, bạn có thể đầu tư tài chính bằng cách “sử dụng” nguồn lực tuyệt vời đó.

Đầu tư thông qua các công ty tài chính chuyên nghiệp là phương pháp được các chuyên gia tài chính hàng đầu hiện nay đề xuất. Mọi việc bạn cần làm là ngồi lặng im, quan sát, đọc báo cáo hiệu quả đầu tư hàng tuần.

Hãy suy nghĩ về tương lai

Cuối cùng, hãy hình dung về những điều bạn đang làm để có thể khiến tiền của bạn sinh ra tiền.

Đó là việc suy nghĩ về “nghỉ hưu” khách với việc nghĩ về nơi bạn sẽ sống khi “phải” nghỉ hưu. Đó là việc suy nghĩ về tương lai “học tập” của con cái sau này chứ không phải là việc hình dung chúng đi theo lối mòn của mọi người.

Ý tưởng là mọi thứ, là bất kể mục tiêu trong tương lai của bạn, bạn càng làm cho chúng hữu hình hơn thì việc biến chúng thành hiện thực lại càng dễ dàng hơn bao giờ hết.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here