Các bạn đã nghe nói về lưu ký chứng khoán nhưng chưa hiểu rõ về nó ? Bạn không biết có nên lưu ký chứng khoán hay không ? Bạn chưa biết nên thực hiện lưu ký như thế nào ? vậy thì hãy đi tìm câu trả lời cho những câu hỏi trên trong bài viết lưu ký chứng khoán và những điều nên biết dưới đây nhé.
1. Lưu ký chứng khoán là gì?
Lưu ký chứng khoán là hoạt động nhận ký gửi, bảo quản, chuyển giao và ghi nhận sở hữu chứng khoán trên hệ thống tài khoản tại Trung tâm lưu ký chứng khoán. Nhằm đảm bảo các quyền và lợi ích liên quan đến chứng khoán của người sở hữu.
Hiểu đơn giản.
Đây là hoạt động ký gửi giữa 3 chủ thể: Nhà đầu tư – Công ty chứng khoán – Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD)
Vậy cái gì sẽ được ký gửi ở đây?
Tất cả các giấy tờ chứng khoán. Bao gồm: sổ cổ đông, quyền nhận cổ tức, quyền mua… của bạn.
Thông qua Công ty chứng khoán, các giấy tờ này sẽ được ký gửi tại VSD và sau đó ghi nhận trên tài khoản chứng khoán của nhà đầu tư.
Lưu ký chứng khoán đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư
2. Lưu ký chứng khoán có bắt buộc không?
Lưu ký chứng khoán là bắt buộc trước khi muốn chứng khoán được giao dịch qua sàn giao dịch của Trung tâm giao dịch chứng khoán. Trung tâm giao dịch chứng khoán hiện nay đóng vai trò là Trung tâm lưu ký. Việc lưu ký chứng khoán chỉ được thực hiện tại các thành viên lưu ký của Trung tâm giao dịch chứng khoán.
Rất nhiều nhà đầu tư quan tâm đến cổ phần của các công ty chưa niêm yết trên sàn chứng khoán. Họ hy vọng, việc mua sớm sẽ giúp họ kiếm được khoản lời kếch xù khi cổ phiếu lên sàn.
Đây không phải là lựa chọn tồi khi trong thực tế đã có nhiều người thành công lớn và tăng gấp nhiều lần số vốn của mình với hình thức này.
Tuy nhiên, khi mua cổ phần bạn chỉ được công ty cung cấp cho sổ cổ đông/giấy tờ chứng minh quyền sở hữu chứng khoán mà thôi. Đó gọi là các chứng khoán chưa lưu ký.
4. Quá trình thực hiện lưu ký chứng khoán
Nhà đầu tư trong và ngoài nước có thể thực hiện lưu ký chứng khoán tại bất kỳ thành viên lưu ký nào thay vì quy định trước đây chỉ cho phép nhà đầu tư trong nước lưu ký tại các thành viên lưu ký trong nước mà thôi. Quá trình thực hiện lưu ký khá đơn giản, gồm các bước sau:
Bước 1: Mở tài khoản chứng khoán tại các công ty chứng khoán.
Bước 2: Cung cấp hồ sơ/giấy tờ chứng minh quyền sở hữu chứng khoán của bạn cùng với các giấy tờ cá nhân khác cho nhân viên hỗ trợ.
Bước 3: Nhân viên hỗ trợ sẽ hoàn thiện các công việc theo quy trình, sau đó cung cấp cho khách hàng thông tin về tài khoản, số lượng chứng khoán theo đúng hồ sơ của bạn.
Bước 4: Khách hàng có thể thực hiện mua bán, cầm cố bình thường thông qua sàn giao dịch một cách nhanh chóng, an toàn.
Như vậy, chứng khoán lưu ký được hiểu là các mã cổ phiếu mà bạn đang sở hữu tại tài khoản chứng khoán của mình. Khi bạn thực hiện giao dịch thì thông tin thay đổi (tăng/giảm) sẽ được cập nhật chính xác trên tài khoản mà không cần bất kỳ một văn bản xác nhận trao đổi nào khác.
Nhân viên hỗ trợ sẽ lưu ký chứng khoán giúp nhà đầu tư
5. Lưu ký chứng khoán có mất phí không?
Câu trả lời là : CÓ!
Chứng khoán đã lưu ký thì do công ty chứng khoán quản lý trực tiếp trên cơ sở sự giám sát liên tục của trung tâm lưu ký, chính vì vậy ở đây lại phát sinh khoản phí để trung tâm quản lý số chứng khoán này và được gọi là phí lưu ký chứng khoán. Như vậy phí lưu ký sẽ có 1 số đặc điểm:
- Là phí do trung tâm lưu ký thu qua công ty chứng khoán.
- Phí lưu ký chỉ đánh vào các chứng khoán đã lưu ký, nếu bạn có rất nhiều chứng khoán (như cổ đông lớn, cổ đông chiến lược, cổ đông nhà nước, cổ đông nội bộ gắn bó lâu dài với công ty).
- Phí lưu ký – phí để bảo hiểm tài sản: Đối với các cổ đông nhỏ lẻ đại chúng thì đây là 1 khoản phí phải trả để trung tâm rà soát kiểm tra các Công ty chứng khoán hàng ngày xem rằng họ đã quản lý đúng chưa.
Phí lưu ký là một khoản phí phụ trong hệ thống các loại phí và thuế khi đầu tư chứng khoán, về cơ bản là khá thấp, chỉ khoảng 0.4 đồng/cổ phiếu.
Bạn có thể tính nhanh phí lưu ký như sau:
Giả sử bạn đang sở hữu 100.000 cổ phiếu VSC, tương ứng 4.45 tỷ đồng. Phí lưu ký mỗi tháng là 0.4VND/cổ phiếu, có nghĩa 1 năm bạn chỉ mất 480.000 đồng phí lưu ký cho 4.45 tỷ đồng VSC.
6. Tại sao phải lưu ký chứng khoán?
Trong một năm bạn thực hiện bao nhiêu giao dịch mua bán ? Giả sử là 20 giao dịch. Nếu chứng khoán của bạn chưa được lưu ký :
Khi đó bạn phải thực hiện giao dịch qua hình thức trao tay giấy tờ sở hữu, hợp đồng chuyển nhượng, thông báo thay đổi quyền sở hữu cho công ty. Nếu bạn ở Hà Nội, còn người bán thì ở Hồ Chí Minh. Bạn sẽ vẫn phải gặp trực tiếp người bán để thực hiện giao dịch.
Chưa kể đến những rủi ro khác như thất lạc hay lừa đảo…
Theo quy định của Luật chứng khoán.
Chứng khoán của công ty đại chúng (bao gồm niêm yết và chưa niêm yết) phải được lưu ký tập trung tại VSD trước khi thực hiện giao dịch. Vì thế, bạn sẽ phải thực hiện lưu ký trong trường hợp công ty (mà bạn sở hữu cổ phiếu) chuyển đổi thành công ty đại chúng.
Lưu ký chứng khoán nhằm đảm bảo quyền lợi cho nhà đầu tư, giúp các giao dịch chứng khoán trở nên an toàn, tiện lợi và nhanh chóng hơn.
7. Chứng khoán chưa lưu ký có giao dịch được không?
Theo những thông tin trên đây, chứng khoán chưa lưu ký chính là các giấy tờ/sổ sách chứng minh quyền sở hữu cổ phần của khách hàng. Việc chuyển nhượng các giấy tờ này thực hiện theo hai trường hợp sau:
Nếu công ty đó chưa đăng ký lưu ký với VSD hay chưa phải là công ty đại chúng: Trong tình huống này, khách hàng vẫn có thể thực hiện trao đổi, mua bán cổ phần chưa lên sàn được thông qua chính công ty này.
Ngoài ra, giống như chứng khoán lưu ký, bạn sẽ được hưởng các quyền lợi như cổ tức hay quyền tham dự đại hội cổ đông.
Lưu ký chứng khoán là điều vô cùng cần thiết với nhà đầu tư
Nếu công ty đó đã đăng ký lưu ký với VSD và đã có mã chứng khoán: Khi đó, khách hàng sẽ không thể tự mua bán với nhau thông qua sổ cổ đông hay giấy tờ chứng minh quyền sở hữu cổ phần được.
Lúc này, bắt buộc bạn phải thực hiện lưu ký số cổ phần đó để chuyển giấy tờ sang trạng thái chứng khoán đã lưu ký mới có thể giao dịch trên sàn chứng khoán.
8. Một số lưu ý trong lưu ký chứng khoán
Để có thể lưu ký chứng khoán cũng như hoạt động thuận lợi hơn trên thị trường chứng khoán, các bạn cần nắm rõ được những lưu ý dưới đây:
- Các nhà đầu tư trong và ngoài nước có thể mở tài khoản lưu ký chứng khoán ở bất kỳ thành viên lưu ký nào mà không bắt buộc phải đăng ký tại thành viên lưu ký trong nước.
- Mỗi nhà đầu tư chỉ được mở một tài khoản lưu ký tại một thành viên lưu ký. Tức tại các thành viên lưu ký khác nhau thì bạn có thể mở thêm các tài khoản lưu ký chứng khoán khác.
- Cần cung cấp thông tin như địa chỉ liên lạc, phương thức liên lạc và các thông tin khác một cách chính xác để có thể thuận lợi hơn trong việc truyền tải thông tin.
- Người đứng tên lưu ký chứng khoán bắt buộc phải là người sở hữu chứng khoán.
- Các chứng chỉ chứng khoán bị mờ, hỏng, không thể nhận diện sẽ không được phép lưu ký.
- Các chứng chỉ chứng khoán được thông báo là mất cắp, giả mạo sẽ bị tạm giữ và xử lý theo quy định của các cơ quan có thẩm quyền. Ngay cả khi cổ đông đã mua những cổ phiếu đó nhưng chưa thanh toán hết cũng không được phép sử dụng.
Lưu ký chứng khoán giúp bạn thực hiện các giao dịch mua bán trên thị trường chứng khoán một cách thuận lợi và an toàn hơn. Vì vậy nếu bạn còn đang băn khoăn không biết có nên lưu ký chứng khoán hay không thì hãy đến ngay các công ty chứng khoán để lưu ký và đảm bảo quyền lợi cho bản thân.